Sermaye Piyasası
Sermaye piyasası kurulu, kamu kuruluşlarının arasında yer almaktadır. Kısa yazılım şekli “SPK” olmaktadır. İdari ve mali özelliğe sahip olan kurul, 1981 yılında 2499 sayılı sermaye piyasası kanunuyla kurulmuştur.
SPK’nın kurulmasının en temel amacı sermaye piyasa kanunu madde 1 içeriğinde belirtilmiştir. Maddeye göre; Yapılan tasarrufların menkul kıymetli mallara yatırılarak milletin iktisadi kalkınmaya yaygın şekilde katılmasını sağlamak amacıyla hak ve yararların korunmasıdır. Kanun maddesi uyarınca; menkul kıymetler ve sermaye piyasası için güven, açıklık, kararlılığa bağlı çalışıma yapılması, tasarruf sahiplerinin haklarının korunması da güvence altına alınmıştır.
SPK başkanı seçildikten sonra görev süresi 5 yıl boyunca devam eder ve idari tasarrufla görevden alınamaz.
Sermaye Piyasası Kurumları Nelerdir
Sermaye piyasası kapsamında faaliyet gösteren kurumlar nelerdir sorunun yanıtını maddeler halinde belirteceğiz;
- Borsa İstanbul
- Takas bank
- MKK
- BDDK
- Yatırım kuruluşları
- Portföy yönetim şirketleri
- Türkiye sermaye piyasası aracı kuruluşlar birliği (TSPAKB)
- Halka açık şirketler
- Derecelendirme şirketleri
Sermaye piyasaları sayesinde yatırımcıların ve fon sahiplerinin birikimleri, getiri beklentisiyle yatırım araçları değerlendirilir. Sermaye piyasaları ekonomik şartların oluşması konusunda öncülük sağlar. Finansal yapının oluşmasına yardım eden piyasada menkul kıymetlerin alış ve satış işlemleri yapılır.
Sermaye piyasaları altın ve döviz piyasalarına benzeyen ekonomik etkinlikleri geliştirmek açısından önemlidir. Küçük olarak nitelendirilen yatırımların bile toplanmasıyla güçlü ve çok olmasından dolayı oluşan etkileşim piyasanın özelliklerindendir.
Sermaye Piyasası Kurulu
Sermaye piyasaları bazı argümanları içeriğinde toplamaktadır. Örneğin; hisse senedi, bono, repo, ters repo, tahvil, vadeli işlem, opsiyon sözleşmeleri vb. diğer argümanlar. Finansal araçlar, yatırım yapmak isteyen kişilerin birikim yapmalarını ve portföylerini genişletmelerini sağlar. Ayrıca finansal araçlar sayesinde yatırımcılar kazanç elde ederler.
Sermaye piyasaları kendi içerisinde 4 gruba ayrılmaktadır. Bunlar; birincil piyasa, ikincil piyasa, organize piyasa ve organize olmamış piyasadır. Birincil piyasa hisse senedi, tahvil ve bono tarzı varlıkları bir araya getiren piyasadır. İkincil piyasa ise finansal araçların nakit varlığa dönüştürüldüğü piyasalardır.
Organize piyasa, kurumsal piyasa olarak da bilinir. Bazı üyeler tarafından, kurallar bütünlüğüne uyum sağlanarak yönetilen söz konusu piyasalardır ve düzenli olarak işlemler ilerlemektedir. Organize olmamış piyasalar ise finansal argümanların borsa kapsamı dışında alış ve satış işleminin geçtiği yerlerdir. Ayrıca bu piyasalarda organize sistem görülmez.